Listy przewozowe w transporcie międzynarodowym są jak gitara basowa w dobrej kapeli rockowej – może nie pełnią roli pierwszoplanowej, ale bez nich trudno wyobrazić sobie cały proces (koncert) 🙂 To list przewozowy pomaga przy dokonaniu odprawy celnej, to on stanowi dowód przekazania ładunku i odpowiedzialności za niego wg. INCOTERMS 2020 to on wreszcie umożliwia wydanie towaru właściwej osobie.

Listy przewozowe sporządzane są najczęściej we współpracy nadawcy i przewoźnika przy okazji przekazania ładunku do przewozu. Technicznie wygląda to tak, że przewoźnik przekazuje nadawcy pusty druk listu, który ten zapełnia szczegółowymi informacjami i danymi.

W obrocie międzynarodowym list przewozowy spełnia zatem kilka istotnych funkcji, spróbujmy je teraz krótko opisać:

Funkcje międzynarodowych listów przewozowych

– funkcja informacyjna – to istotne informacje o stronach transakcji przewozu (nadawcy, przewoźniku, odbiorcy), cechach ładunku i szczegółach przewozu,

– funkcja dowodowa – list przewozowy ułatwia identyfikację ładunku, stanowi także dowód przyjęcia ładunku do przewozu, tym samym umożliwiając dochodzenie ewentualnych roszczeń,

– funkcja legitymacyjna – dokument ten stanowi podstawę do wydania towaru odbiorcy w miejscu (porcie) przeznaczenia,

Przeznaczenie poszczególnych kart listu przewozowego

Przyjęło się, że list przewozowy wystawia się w czterech egzemplarzach:

• pierwszy z nich (oryginał) trafia do odbiorcy,
• drugi (grzbiet) pozostaje w miejscu nadania,
• trzeci (ceduła) służy do pokwitowania odbioru,
• czwarty (wtórnik) – to kopia przeznaczona dla nadawcy,

Struktura listu przewozowego

W zależności od rodzaju transportu, zawartość listów przewozowych może się nieco od siebie różnić. Niektóre typy listów (np. listy CIM i CMR) mają z góry ustaloną formę, inne (np. konosament) z kolei nie posiadają jednego wzorca. W większości przypadków wyodrębnimy jednak następujące istotne elementy listu przewozowego:

• oznaczenie przewoźnika
• dane załadowcy (nadawcy)
• oznaczenie odbiorcy
• oznaczenie pojazdu/statku
• określenie rodzaju ładunku, jego wartości pieniężnej i gabarytów (miary, wagi, objętości, liczby sztuk)
• znaki główne (umożliwiające identyfikację ładunku)
• informacje o sposobie opakowania i stanie ładunku
• informacje o miejscu załadunku, a także miejscu wyładunku
• oznaczenie opłat frachtowych i innych należności przewoźnika, a także sposobu i terminu ich uiszczenia
• informację o liczbie wydanych egzemplarzy listu
• instrukcje dotyczące czynności celnych
• datę i miejsce wystawienia
• podpis przewoźnika, kapitana statku lub ich przedstawicieli.

Rodzaje listu przewozowego:

Każdy rodzaj transportu ma własny rodzaj listu i tak:

• fracht morski – konosament morski (B/O lub BOL)
• fracht lotniczy – Air Waybill (AWB)
• transport kolejowy – listy CIM i SMGS
• transport drogowy – CMR

W następnych wpisach szczegółowo opiszemy poszczególne rodzaje listów przewozowych. Zapraszamy więc do lektury i do kontaktu