]W ubiegły poniedziałek 13/06/2022 rząd brytyjski przedstawił projekt ustawy, która pozwoli Zjednoczonemu Królestwu na jednostronne wprowadzenie zmian do BREXITowego protokołu północnoirlandzkiego – projekt. Zdaniem władz w Londynie protokół stwarza niepotrzebne bariery w handlu między Irlandią Północną i resztą Zjednoczonego Królestwa, tj. Anglią, Szkocją i Walią.
Protokół północnoirlandzki to część umowy o warunkach BREXITu…
… a jego zadaniem jest utrzymanie otwartej granicy między Irlandią Północną i Irlandią. W tym celu Irlandia Północna pozostała w unijnym jednolitym rynku w zakresie obrotu towarami. Oznacza to jednak, że w efekcie powstała granica celna między Irlandią Północną a pozostałą częścią Zjednoczonego Królestwa. Teraz kontrola towarów faktycznie odbywa się na Morzu Irlandzkim, oddzielającym Irlandię Północną od reszty Zjednoczonego Królestwa – Anglii, Szkocji i Walii. To w sposób naturalny powoduje zakłócenia w dostawach brytyjskich towarów do Irlandii Północnej. Patrząc na mapę łatwo zrozumieć, że w obecnym stanie rzeczy północnoirlandzkim sklepom łatwiej jest sprowadzać towary z Irlandii niż z Wielkiej Brytanii.
Oficjalne stanowisko Wielkiej Brytanii jest takie, że..
… Londyn chce by beż żadnej dokumentacji i kontroli, UE zaufała Wielkiej Brytanii, że towary z niej płynące nie pojadą dalej niż do Irlandii Północnej. UE utrzymuje stanowisko dokładnie odwrotne. Nie może bowiem pozwolić, by brytyjskie towary, które wytwarzane mogą być bez zachowania unijnych standardów bezpieczeństwa czy ochrony pracowników, znalazły się na terenie obowiązywania unijnych regulacji. Oczywistym rozwiązaniem byłoby ustanowienie granicy celnej na granicy między Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską, czyli między Irlandią Północną a Irlandią. Tego jednak nie da się zrobić, nie łamiąc porozumienia pokojowych w tej brytyjskiej prowincji – porozumienie wielkopiątkowe z 1998 r Mamy więc do czynienia z klasycznym klinczem…
Zmiana protokołu północnoirlandzkiego…
…w zamierzeniu ma zlikwidować bariery regulacyjne, które uniemożliwiają sprzedaż w Irlandii Północnej towarów wyprodukowanych zgodnie z normami obowiązującymi w Wielkiej Brytanii. Przedsiębiorstwa będą mogły wybierać między spełnianiem norm brytyjskich lub unijnych w ramach nowego, podwójnego systemu regulacyjnego. Ponadto da ona rządowi brytyjskiemu możliwość pełnego decydowania o podatkach i wydatkach w Irlandii Północnej, co pozwoli na unikniecie takiej sytuacji, gdy jej mieszkańcy nie mogą korzystać z niektórych ulg w stawkach VAT dostępnych w pozostałej części kraju.
Protokół północnoirlandzki, jego zmiana to na dziś cztery kluczowe obszary…
- Stworzenie „zielonego kanału” pozwalającego na to, by towary pozostające w granicach Zjednoczonego Królestwa mogły być przewożone bez zbędnej biurokracji. Towary przeznaczone do UE będą podlegały pełnym kontrolom zgodnie z prawem UE.
- Likwidacja barier regulacyjnych, które dziś ograniczają swobodne wprowadzanie towarów na rynek Irlandii Północnej.
- Zapewnieniu Irlandii Północnej możliwości korzystania z tych samych ulg podatkowych i polityki wydatkowania środków, co reszta Zjednoczonego Królestwa,
- rozstrzyganiu sporów pomiędzy UK, a UE poprzez niezależny arbitraż, a nie przez Trybunał Sprawiedliwości UE.
UE od dawna ostrzega władze brytyjskie przed jednostronną zmianą zapisów Protokołu Irlandzkiego…
… grożąc że takie działanie będzie stanowiło naruszenie całej umowy BREXITowej, a tym samym złamanie prawa międzynarodowego. Jednocześnie UE zgadza się na wznowienie negocjacji, jednak porozumienie w obecnej chwili wydaje się ekstremalnie trudne do osiągnięcia. Oczekiwania stron są bowiem jak widać gołym okiem, dokładnie sprzeczne. Bruksela chce chronić integralność jednolitego rynku UE, a Londyn chce w niej zrobić bezprecedensowy wyłom.
Czy w konsekwencji grozi nam zawieszenie unijno-brytyjskiej umowy o handlu i współpracy? Cóż, nie takie rzeczy działy się na naszych oczach w ostatnim czasie…
Agencja Celna Proste Cło…
… od pierwszych dni BREXITowego zamieszania wspieramy swoich klientów w pokonywaniu barier celnych pomiędzy UE a Zjednoczonym Królestwem. Na bieżąco śledzimy zmiany i przygotowujemy adekwatne rozwiązania tak systemowe, jak i indywidualne. Zapraszamy do kontaktu i współpracy Partnerów zajmujących się handlem międzynarodowym nie tylko w Wielkiej Brytanii.