W handlu międzynarodowym funkcjonuje wiele terminów i zagadnień, których znaczenie, nawet dla doświadczonych agentów celnych, często nie jest do końca zrozumiałe. Takim przypadkiem jest z pewnością umiejętność określenia i udokumentowania preferencyjnego i niepreferencyjnego pochodzenia towarów. Wychodząc naprzeciw tej dość trudnej kwestii, spróbujmy w serii artykułów podjąć problematykę związaną z szeroko pojętym pochodzeniem towaru, jego ustalaniem i dokumentowaniem. Kiedy jest ono  istotne w obrocie handlowym? Czym są reguły pochodzenia? Czym jest kumulacja? Kim jest upoważniony eksporter? Te i wiele innych terminów postaramy się w najbliższym czasie przybliżyć i wyjaśnić. Zaczniemy jednak od podstaw, czyli wyjaśnienia czym w ogóle jest…

Pochodzenie towaru…

…w największym skrócie to kraj wytworzenia produktu, można powiedzieć to jego „obywatelstwo gospodarcze”. Prawidłowe określenie kraju pochodzenia towaru jest o tyle ważne, że decyduje o wysokości stawek celnych w kraju przeznaczenia. Sposobem w jaki jest ono ustalane zajmiemy się w następnych artykułach. Dziś natomiast postaramy się wyjaśnić różnice pomiędzy preferencyjnym i niepreferencyjnym pochodzeniem towaru. Rozróżnienie to w zasadzie jest dość proste:

• niepreferencyjne pochodzenie- nie daje korzyści ekonomicznych w kraju przeznaczenia, np. w postaci redukcji cła,
• preferencyjne pochodzenie – pozwala uzyskiwać preferencyjne (obniżone) stawki cła w kraju przeznaczenia.

Kwestią dużo trudniejszą jest zrozumienie okoliczności gospodarczych, w których pochodzenie niepreferencyjne i preferencyjne ma realne zastosowanie, i tak:

Niepreferencyjne pochodzenie towarów

Ma zastosowanie w sytuacji gdy:

• na towary przewidziano środki pozataryfowe ustalone w przepisach kraju przeznaczenia – np. antydumping, cła dodatkowe lub inne ograniczenia typu embargo (dotyczące np. Rosji czy Iraku),
• taryfa celna kraju przeznaczenia stawia wymogi w tym zakresie, ustanawiając na importowane towary – np. kontyngenty niepreferencyjne,
• przepisy celne lub przepisy odrębne wprowadzają inne środki odnoszące się do pochodzenia towarów.

Dowodem potwierdzającym niepreferencyjne pochodzenie towaru są świadectwa pochodzenia – „Certificate of Origin”. Tego rodzaju dokumenty wystawiane są przez organy celne kraju eksportu, na żądanie zagranicznego odbiorcy. Warto w tym miejscu wspomnieć, że każde państwo może wprowadzać swój wzór świadectw pochodzenia niepreferencyjnego. W Polsce wzór takiego świadectwa pochodzenia został zamieszczony w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 sierpnia 2016 r. w sprawie świadectwa potwierdzającego niepreferencyjne pochodzenie towaru. 

Świadectwa niepreferencyjnego pochodzenia towarów mogą być wystawiane również przez inne upoważnione podmioty – w Polsce jest to Krajowa Izba Gospodarcza. KIG wystawia świadectwa wg tego samego wzoru, który jest stosowany przez służby celne.

Preferencyjne pochodzenie towarów

Ma zastosowanie w sytuacji gdy w kraju przeznaczenia na towary pochodzące z danego kraju przewidziano obniżone cło (zazwyczaj zredukowane do zera). Takie preferencje są przyznawane przede wszystkim na podstawie umów o wolnym handlu (FTA). Preferencje wynikające z umów FTA mają charakter dwustronny i obowiązują na zasadach wzajemności we wszystkich umawiających się krajach. Takich umów UE podpisała dotychczas 49, a do ostatnio podpisanych należy chociażby umowa ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej po ich opuszczeniu szeregów UE.

Lista umów o wolnym handlu zawartych przez UE – tutaj.

UE stosuje również preferencje jednostronnie, (tj. bez wzajemności). Przyznaje je krajom lub grupie krajów słabo rozwiniętych, lub rozwijających się (system GSP), albo krajom powiązanym gospodarczo z Unią (kraje i terytoria zamorskie państw UE – KTZ). W większości umów FTA, a także przy jednostronnych preferencjach, w zakresie wystawiania dokumentów pochodzenia przewidziano uproszczenia w formie statusu zarejestrowanego eksportera – system REX.

Najnowsze umowy zawarte przez UE  – np. z Japonią czy UK przewidują jeszcze jeden dowód pochodzenia. Jest to tzw. wiedza importera. Deklarowanie pochodzenia na podstawie tego dowodu, jest możliwe gdy importer jest w stanie udowodnić w inny sposób lub innymi dokumentami, że dany towar ma konkretne pochodzenie. Dowodem tym może być np. nr identyfikacyjny samochodu VIN.

Agencja celna Proste Cło…

…oferuje pełen zakres usług związanych z ustalaniem i dokumentowaniem pochodzenia towarów. Do procesu każdorazowo podchodzimy indywidualnie i oczywiście opieramy go na aktualnych przepisach. Robimy to w sposób nowoczesny, elektroniczny, odpowiedzialny, ekologiczny i co dla nas szczególnie ważne – przyjazny naszym Klientom. Zwracamy przy tym Państwa uwagę na nieocenione korzyści płynące z posiadania statusu upoważnionego eksportera i rejestracji w systemie REX.

Zapraszamy do współpracy – kontakt