System SENT

System Elektronicznego Nadzoru Transportu (system SENT) funkcjonuje w Polsce już od roku 2017. Dzięki niemu Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) posiada nowoczesne narzędzie monitorowania przewozu towarów tzw. „wrażliwych”, będących często przedmiotem nielegalnego handlu.

System SENT funkcjonuje…

… w naszym porządku prawnym na mocy Ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi – USTAWA. Przepis ten umożliwia organom Krajowej Administracji Skarbowej szczegółowe śledzenie drogowego i kolejowego transportu tzw. towarów wrażliwych, jak paliwa, wyroby tytoniowe czy alkohol. Nie jest w końcu żadną tajemnicą, że obrót tymi towarami jest obszarem newralgicznym dla budżetu państwa, ponieważ model fiskalny przyjęty w Polsce został oparty na podatkach pośrednich wliczonych właśnie w ceny paliw, wyrobów tytoniowych czy alkoholu. Zadaniem przepisów jest więc maksymalne uszczelnienie systemu podatkowego a przez to zmniejszenie szarej strefy obrotu tymi towarami.

System SENT monitoruje…

…wszystkie strony związane z obrotem wspomnianymi wyżej towarami. Zarówno nadawca (dostawca), jak i przewoźnik oraz nabywca mają ustawowy obowiązek rejestracji na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo – Celnych (PUESC). W zależności od miejsca rozpoczęcia i zakończenia monitorowanego przewozu, mają też obowiązek przesyłania zgłoszeń do systemu, uzyskania numeru referencyjnego, oraz przesyłania niezbędnych informacji, w tym o miejscu położenia środka transportu. Operacje takie możliwe są dzięki stosowaniu odpowiednich środków technicznych…

Środki techniczne służące do monitorowania przewozu towarów wrażliwych to:

• Rejestr zgłoszeń. Rejestr w przypadku SENT prowadzi Szef Krajowej Administracji Skarbowej. Gromadzi on wszystkie dane wynikające ze zgłoszeń od stron przewozu, współrzędne geograficzne z lokalizatorów, a także informacje o prędkości pojazdów oraz kierunku ich ruchu.
• Lokalizator. Wszystkie pojazdy obowiązkowo posiadają lokalizator wykorzystujący technologię położenia satelitarnego GPS. Lokalizator przesyła szczegółowe dane dotyczące trasy pojazdu, co nastepnie jest odnotowywane w rejestrze. Alternatywę stanowi mobilna aplikacja e-TOLL, którą można pobrać ze sklepów Google Play i App Store. W tym wypadku pamiętać jednak należy o możliwych wadach sprzętowych, takich jak rozładowanie smartfona, czy brak zasięgu GSM w niektórych miejscach.
• Zewnętrzny system lokalizacji. System lokalizacji uruchamia kierowca rozpoczynający przewóz. Wcześniej jedna ze stron dokonujących przewozu towarów „wrażliwych” (nadawca, przewoźnik, odbiorca) upewnia się, czy przewożone towary należą do towarów wrażliwych. W przypadku potwierdzenia, przewoźnik dokonuje zgłoszenia przewozu, generuje kod i przekazuje kierowcy numer referencyjny. Końcowo to kierowca właśnie uruchomia system geolokalizacyjny.

Monitorowanie przewozu rozpoczynającego się na terytorium kraju (art. 5 Ustawy)

1. Podmiot wysyłający ma obowiązek przesłać do rejestru (przed rozpoczęciem przewozu) zgłoszenie, uzyskać numer referencyjny i przekazać go przewoźnikowi. W przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej (do innego kraju UE) lub eksportu (do innego kraju poza UE) podmiot wysyłający jest zobowiązany przekazać numer referencyjny również podmiotowi odbierającemu.

2. Przewoźnik po otrzymaniu numeru referencyjnego uzupełnia zgłoszenie o kolejne dane. Dane te to np. numer rejestracyjny środka przewozowego, datę rozpoczęcia przewozu czy numer zezwolenia (licencji) transportowej.

3. podmiot odbierający (w przypadku gdy kończy przewóz na terytorium kraju) uzupełnia zgłoszenie w rejestrze informacją o odbiorze lub odmowie przyjęcia

Należy dodać, że w przypadku dokonywania przewozów towarów od jednego podmiotu wysyłającego do kilku odbiorców, każda przesyłka wymaga złożenia odrębnego zgłoszenia i uzyskania odrębnego numeru referencyjnego.

Monitorowanie przewozu rozpoczynającego się za granicą i kończącego się na terytorium kraju (art. 6 Ustawy)

Podmiot odbierający przed wjazdem na teren RP ma obowiązek przesłać do rejestru zgłoszenie, uzyskać numer referencyjny i przekazać go przewoźnikowi. W przypadku wprowadzenia towaru na obszar celny Unii Europejskiej i następnie objęcia go procedurą inną niż procedura dopuszczenia do obrotu, np. tranzytu, przemieszczanie tego towaru nie zawsze podlega obowiązkowi zgłoszenia do rejestru – Art. 3 ust.6 pkt.2. Wówczas towary przemieszczamy w procedurze celnej z wykorzystaniem systemu NCTS. Przewoźnik także w tym przypadku uzupełnia zgłoszenie o dane takie, jak numer rejestracyjny czy numer licencji. Podmiot odbierający uzupełnia zgłoszenie o odbiorze towaru, nie później niż w następnym dniu roboczym po dniu dostarczenia towaru.

Monitorowanie przewozu rozpoczynającego i kończącego się za granicą (przewóz przez terytorium kraju – art. Ustawy)

W przypadku przewozu towaru z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium drugiego państwa członkowskiego albo państwa trzeciego, obowiązki SENT posiada jedynie przewoźnik. W tym przypadku, przed rozpoczęciem przewozu przesyła on do rejestru zgłoszenie i uzyskuje dla niego numer referencyjny.

Procedura awaryjna SENT

W przypadku niedostępności rejestru, np. w wyniku awarii, czy przerwy technicznej, możliwe jest stosowanie procedury awaryjnej. Polega ona na dokonaniu zgłoszenia na dokumencie je zastępującym, które przesyłamy za pomocą poczty elektronicznej do wyznaczonego organu KAS. W takim przypadku podmiot wysyłający albo podmiot odbierający przekazuje przewoźnikowi dokument zastępujący zgłoszenie i potwierdzenie przyjęcia tego dokumentu.

Obowiązki wynikające z SENT można powierzyć zewnętrznym, wyspecjalizowanym firmom. W tym agencjom celnym, które mają wystarczającą wiedzę i doświadczenie w sprawnym operowaniu w ramach tego systemu.

System SENT – kontrola i sankcje

Przewóz towarów wrażliwych kontrolują funkcjonariusze urzędów celno-skarbowych, straży granicznej, Policji oraz inspekcji transportu drogowego. Oczywiście służba celno-skarbowa jest głównym kontrolerem przestrzegania omawianych przepisów. Czynności kontrolne dotyczą głównie weryfikacji posiadanych dokumentów i numeru referencyjnego. Ważnym elementem jest też sprawdzenie stanu ilościowego i rzeczowego przewożonego towaru. Najwyższa kara jest nakładana w przypadku zatrzymania pojazdu lub towaru z niedokonanym zgłoszeniem przewozu lub brakiem numeru referencyjnego. Skutkuje zatrzymaniem towaru podczas kontroli, a dodatkowo nałożeniem kary pieniężnej odpowiadającej 46% jego wartości brutto (Art.21 ust.1 Ustawy). Ponadto osoba kierująca pojazdem może zostać ukarana mandatem w wysokości od 5 tys. do 7,5 tys. zł.

Zboża, jaja, mięso drobiowe i produkty pszczele w systemie SENT

W efekcie kryzysu na granicy z Ukrainą 20/04/2023 opublikowane zostało rozporządzenie ministra finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie towarów, których przewóz jest objęty systemem monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi – ROZPORZĄDZENIE. Wynika z niego, że systemem SENT zostały objęte przewozy przez terytorium Polski albo przywozy do naszego kraju zbóż, jaj, mięsa drobiowego i produktów pszczelich, niezależnie od kraju pochodzenia czy przywozu. Nowe przepisy weszły w życie w trybie natychmiastowym w piątek, 21 kwietnia. Transport tych towarów został wyłączony spod systemu monitorowania w przypadku, gdy ich przewóz jest realizowany na podstawie art. 5 ustawy (przewóz, który rozpoczyna się na terytorium Polski).

Należy zaznaczyć, że w przypadku, gdy przewóz wymienionych w Rozporządzeniu towarów rozpoczynamy się w kraju trzecim, to towary na granicy obejmujemy jednocześnie procedurą tranzytu (NCTS) i systemem SENT.

Agencja celna Proste Cło…

…naszą pasją i szczególnym zainteresowaniem jest właśnie wykorzystanie systemów elektronicznych do szeroko rozumianej obsługi celnej. Działamy odpowiedzialnie, nowocześnie i ekologicznie, dlatego uważamy, że miejsce papierowej formy dokumentów znajduje się już w lamusie. Imperatywem dzisiejszych czasów jest cyfryzacja i technologia, które stanowią odporną na wszelkie żywioły skarbnicę wiedzy osobistej i zespołowej. Technologia automatyzuje i przyśpiesza procesy zachodzące w naszych organizacjach, zaoszczędza nasz czas – a czas jak wiadomo to również pieniądz, na którym czy nam się to podoba czy nie, stoi nasz świat.

Zapraszamy do kontaktu i współpracy.